Το νομικό πλαίσιο αποτελεί σημαντικό εργαλείο και οδηγό της ενασχόλησης με τη διαμεσολάβηση στην πράξη.
Η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα θεσπίστηκε με το ν.3898/2010 περί της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις σε εκτέλεση της Οδηγίας 52/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 2008 για ορισμένα θέματα διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.
Η ΕΕ αναγνωρίζοντας τη χρησιμότητα και τη σπουδαιότητα της διαμεσολάβησης έκρινε σκόπιμη την εφαρμογή της σε όλα τα κράτη-μέλη. Αφού κατέγραψε τα υφιστάμενα νομικά πλαίσια των κρατών-μελών, ξεκίνησε διαδικασία ομογενοποίησης των υφιστάμενων νομικών πλαισίων της διαμεσολάβησης ανά την Ευρώπη με τη Συνάντηση του Τάμπερε το 1999. Μετά από διεργασίες θέσπισε το 2008 την Οδηγία 52/2008 η οποία διαμορφώνει πλαίσιο για τη διαδικασία της διαμεσολάβησης αφήνοντας παράλληλα μεγάλο περιθώριο αυτονομίας στα κράτη μέλη ως προς την εφαρμογή της.
Διατυπώνει ενιαίο ορισμό για τη διαμεσολάβηση και δίνει 5 βασικές κατευθύνσεις στον εθνικό νομοθέτη:
- η προσφυγή στη διαμεσολάβηση θα μπορεί να προταθεί από τους δικαστές αλλά θα παραμένει προαιρετική.
- προβλέπεται η εμπιστευτικότητα της διαδικασίας.
- η διαδικασία θα επιφέρει αναστολή του χρόνου παραγραφής.
- η συμφωνία που θα προκύπτει από διαμεσολάβηση μπορεί να αποτελεί εκτελεστό τίτλο.
- ορίζει υποχρεωτική την ειδική εκπαίδευση διαμεσολαβητών
Η διαδικασία από την ΕΕ προώθησης της διαμεσολάβησης δεν σταματάει εδώ. Η ΕΕ σκοπεύει να ακολουθήσει περαιτέρω διαδικασία εναρμόνισης/ενοποίησης των νομικών πλαισίων όλων των κρατών μελών.
